Op het Fochteloërveen op de grens tussen Drenthe en Friesland liggen ze soms te ‘zonnebaden’ op een helling in het gras. Adders zijn de enige gifslangen die we in Nederland in het wild hebben. De maximale lengte van deze addersoort is 1 meter, al bereiken de meeste exemplaren een lengte van 40 centimeter. Daarmee behoort de Europese adder (Vipera Berus) lang niet tot de langste gifslangen ter wereld.
Adderbeet
Een beet van een adder is pijnlijk, maar meestal volstaat een bezoek aan een arts. In een heel enkel geval heeft een adderbeet een dodelijke afloop. Jonge kinderen, zieken of ouderen hebben een grotere kans op een fatale afloop. De aspisadder, die bijvoorbeeld in Frankrijk voorkomt, heeft een sterker gif. Toch zijn de Europese gifslangen lang niet zo giftig als de gifslangen die op de andere continenten leven. Ook qua lengte valt het wel mee met de gifslangen van Europa; met een maximale lengte van 207 centimeter is de hagedisslang (Malpolon monspessulanus) de langste gifslang van Europa. Deze slang heeft een vrij algemeen voorkomen in Spanje.
LD50
Om de giftigheid van slangengif te meten kijken wetenschappers naar de dosis van het gif dat bij vijftig procent van een doelpopulatie (meestal ratten of muizen) tot de dood leidt (LD50 = Lethal Dose 50). Dit geeft een indicatie voor de acute giftigheid en zegt nog niets over de effecten op de lange termijn. Zowel de krachtigheid van het gif als de geïnjecteerde hoeveelheid hebben een belangrijke invloed op de eventuele mortaliteit. Kleine slangen met een zeer krachtig gif geven kunnen dodelijker zijn dan grote slangen met een minder effectief gif. De grootte van de gifklieren en de giftanden spelen eveneens een rol. Zo heeft de pofadder (Bitis arietans) bijvoorbeeld giftanden van 5 centimeter, waarmee hij de prooi diep en doeltreffend kan injecteren. Bij sommige zeer giftige zeeslangen volstaat het dragen van een panty al om een beet te vermijden.
Koningscobra
De koningscobra is met een maximale lengte van 585 centimeter veruit de langste gifslang. Alleen sommige wurgslangen, zoals de anaconda en sommige pythons zijn langere (en veel zwaardere) slangen. De koningscobra komt voor in India en heeft bovendien een sterk werkend gif. De gifslang met de meeste dodelijke slachtoffers komt eveneens uit India. Russel’s Viper (Daboia russelii) is zeer wijdverbreid, leeft in de buurt van mensen en heeft een krachtig gif. Met een maximale lengte van 185 centimeter behoort hij echter niet tot de langste gifslangen ter wereld. Welke staan er wel in de top-10? Hierbij telt de maximale lengte van de officieel vastgestelde waarnemingen per soort; doorgaans zijn de slangen veel kleiner, maar niet minder giftig. Hier een overzicht van de langste gifslangen ter wereld!
Top 10 langste gifslangen
- Eastern Diamondback Rattlesnake (Crotalus adamanteus) – 251 centimeter
- Egyptian Cobra (Naja haje) – 259 centimeter
- King Brown snake /Mulga (Pseudechis australis) – 270 centimeter
- Jameson’s Mamba (Dendroaspis jamesoni) – 280 centimeter
- Costa Rican Bushmaster (Lachesis stenophrys) – 300 centimeter
- Forest cobra (Naja melanoleuca) – 320 centimeter
- Coastal Taipan (Oxyuranus scutellatus) – 330 centimeter
- Bushmaster (Lachesis muta) – 360 centimeter
- Black Mamba (Dendroaspis polylepis) – 427 centimeter
- King Cobra (Ophiophagus hannah) – 585 centimeter